Chào mừng mùa xuân mới (hay mùa thu ở nam bán cầu)

Xuân phân là một sự kiện đặc biệt trên quỹ đạo của Trái Đất khi quay quanh Mặt Trời, và đồng thời, cũng là một sự kiện trên bầu trời của chúng ta, vào ngày này, Mặt Trời sẽ đi qua xích đạo trời từ nam sang bắc, và xuân phân cũng là thời điểm bắt đầu cho mùa xuân ở bán cầu bắc và mùa thu ở bán cầu nam. Xuân phân của năm nay chính xác vào 11:02 (giờ Universal Time), tức là 18:02 (giờ Việt Nam) ngày 20/3/2013.

Tất cả những năm còn lại trong thế kỉ 21 này, xuân phân cũng sẽ rơi vào ngày 20/3. Tuy nhiên, xuân phân rơi vào ngày 19 sẽ diễn ra lần đầu tiên trong thế kỉ này vào năm 2044. Và sẽ không còn ngày xuân phân nào rơi vào ngày 21/3 nữa cho đến năm 2102 của thế kỉ 22, vì xuân phân ngày 21/3 đã diễn ra lần cuối cùng của thế kỉ 21 vào năm 2007.

Tại sao vào ngày xuân phân (và thu phân) có đêm và ngày dài bằng nhau ? Vì quỹ đạo của Trái Đất chúng ta không thẳng đứng, mà nó nghiêng 23 độ so với mặt phẳng hoàng đạo, nên sẽ có nơi tiếp nhận ánh sáng từ Mặt Trời nhiều hơn một nơi khác ở bán cầu còn lại, và vào 2 ngày phân trong năm, Trái Đất sẽ hướng thẳng về Mặt Trời, nên ngày và đêm sẽ dài như nhau. Nhưng Trái Đất chúng ta không ngừng chuyển động, nên sự bằng nhau này sẽ nhanh chóng bị phá vỡ.

Bạn sẽ cảm nhận được gì về xuân phân từ bên ngoài tự nhiên ? Dễ dàng nhận thấy thời tiết nắng, gió mát, và cái nóng oi bức của mùa hè đang đến gần đối với bắc bán cầu. Ngoài ra nếu bạn sống ở vùng cực của bắc bán cầu, thì bạn sẽ thấy Mặt Trời mọc lên từ chân trời hướng đông trong vài tuần tới. Ngày sẽ dần dài ra hơn, thời tiết ấm hơn, ra đường không cần mặc áo khoác nữa. Bạn sẽ thấy đường đi của Mặt Trời trên bầu trời trong một ngày sẽ dần dịch về hướng bắc.

Anh Tuấn Nguyễn tham khảo từ EarthSky.org