Đón xem mưa sao băng Geminid vào rạng sáng 14/12/2014
Mời các bạn đón quan sát một trong ba cơn mưa sao băng được mong chờ nhất trong năm, là mưa sao băng Geminid, sẽ vào thời gian thuận lợi để quan sát từ tối ngày 13/12 tới trước khi bình minh ngày 14/12 tới đây. Năm nay bạn sẽ phải quan sát mưa sao băng cùng với trăng hạ huyền tháng 10 âm lịch mọc lên bầu trời từ sau nửa đêm 14/12. Nhiều vệt sao băng của trận mưa sao băng này thì sáng hơn bình thường, nếu bạn muốn có một bầu trời thật tối để quan sát mà không bị làm phiền bởi ánh sáng trăng thì hãy quan sát từ 9 giờ tối cho tới trước nửa đêm ở cao trên bầu trời hướng đông. Để quan sát được tối đa cơn mưa sao băng này, bạn hãy sắp xếp một chuyến đi nhỏ về những vùng ngoại ô hay vùng quê, nơi đó phải không có ánh sáng đèn đường, đèn xe, ... và thời tiết thì tốt như không có mưa hay mây che, như vậy bạn sẽ có thể quan sát vài chục sao băng mỗi tiếng đồng hồ.
Mưa sao băng Geminid được coi là một trong những trận mưa sao băng quan sát tốt nhất ở bán cầu bắc với số vệt sao băng trung bình mỗi giờ là 50, những người ở bán cầu nam vẫn có thể quan sát được nó nhưng những vệt sao băng sẽ tỏa ra từ một điểm nằm thấp gần đường chân trời.
Tâm điểm của trận mưa sao băng này, tức là điểm mà các vệt sao băng tỏa ra, là từ chòm sao Gemini (Hai anh em) và nằm gần ngôi sao Castor của chòm sao này. Tuy nhiên bạn không cần phải tìm ra tâm điểm của nó để quan sát, bạn chỉ cần hướng mắt về chòm sao Gemini từ 9 giờ tối tới sáng ngày mai để thấy các vệt sao băng tỏa ra từ đó. Chòm sao Gemini sẽ mọc lên bầu trời hướng đông khi màn đêm buông xuống và lặn ở chân trời hướng tây khi bình minh sắp tới vào sáng hôm sau.
Hầu hết các trận mưa sao băng quan sát được trên địa cầu đều được tạo nên bởi những mảnh vỡ vụn của các sao chổi khi nó đi qua quỹ đạo của Trái Đất, những mảnh vỡ vụn này đi vào bầu khí quyển của Trái Đất và rớt xuống với tốc độ rất nhanh, điều này làm cho nó bị bốc cháy và phát sáng. Tuy nhiên, thiên thể gốc tạo nên mưa sao băng Geminid không phải là sao chổi mà là một tiểu hành tinh được các nhà thiên văn học đặt tên là 3200 Phaethon. Điểm khác nhau giữa sao chổi và tiểu hành tinh đó chính là thành phần trong lõi của nó, trong khi sao chổi thì chứa nhiều băng đá và bụi khí còn tiểu hành tinh thì chỉ có toàn là đá.
Khi quan sát mưa sao băng, bạn không cần phải sử dụng bất cứ thiết bị quang học hỗ trợ nào, trừ mắt kiếng khi bạn bị tật về mắt. Bạn có thể xem sao băng bằng mắt thường mà không cần phải xem qua ống dòm hay kính thiên văn.
Bạn có thể quan sát được tối đa số lượng sao băng nếu bạn về những vùng ngoại ô hay vùng quê không có ánh sáng đèn đường, đèn xe, ... và thời tiết thì tốt như không có mưa hay mây che, và dĩ nhiên lượng sao băng sẽ giảm bớt nếu bạn quan sát giữa thành phố đầy ánh sáng. Tuy nhiên, hãy lựa chọn địa điểm tối nhưng vẫn đảm bảo an ninh cho bạn và những người đi chung.
Bạn hãy để mắt mình ở trong tối khoảng 20 phút trước khi bắt đầu quan sát, việc này giúp mắt bạn làm quen với bóng tối. Cho dù bạn quan sát vào đúng thời gian cực đại nhưng bạn cũng phải chăm chú nhìn thẳng lên bầu trời vài phút, hãy kiên nhẫn chờ đợi và đừng rời mắt khỏi bầu trời, như thế bạn sẽ thấy được sao băng.
Nếu bạn có cần tham khảo thông tin từ sách giấy, giấy in hay là tìm kiếm đồ đạc gì đó, hãy sử dụng ánh đèn đỏ hay đèn pin bọc giấy màu đỏ và chiếu sáng. Còn nếu bạn muốn tra cứu gì đó trên các thiết bị di động, hãy bật chế độ ban đêm trên máy hay trên phần mềm sử dụng. Phần mềm Screen Adjuster trên điện thoại Android có thể tùy chỉnh màn hình máy của bạn cho phù hợp khi sử dụng trong màn đêm. Ngoài ra các phần mềm thiên văn học, bản đồ sao trên các thiết bị di động cũng có tích hợp sẵn tánh năng màn hình đỏ giúp bạn không bị chói mắt bởi ánh sáng màu khác khi đang quan sát trong đêm.
Hiện giờ ở miền bắc đang là mùa đông, thời tiết ban ngày đã lạnh, ban đêm còn lạnh hơn, vì thế bạn nên mặc nhiều lớp quần áo để giữ ấm cho cơ thể. Ở miền nam tuy thời tiết ban ngày nóng nực, nhưng ban đêm trời vẫn se lạnh và có gió, cho nên bạn cũng nên mặc thêm quần áo để giữ gìn sức khỏe.
Nói tóm lại thì bạn hãy quan sát mưa sao băng Geminid từ 9 giờ tối ngày 13/12 ở bầu trời hướng đông và tới sáng 14/12 ở bầu trời hướng tây. Trăng hạ huyền sẽ mọc lên từ nửa đêm và có thể quấy phá buổi quan sát của bạn, vì thế hãy tranh thủ quan sát trước nửa đêm. Tránh xa những nơi có ánh đèn sáng và xem dự báo thời tiết địa điểm dự định quan sát.
Chúc các bạn có những đêm quan sát bầu trời với đầy sao sáng.
 |
| Hình ảnh mưa sao băng Geminid năm 2012. Đây là hình phơi sáng lâu, với việc phơi sáng những vệt sao băng kéo dài tới 3 tiếng đồng hồ trên bầu trời vùng đầm lầy Đại Sơn Bao (Dashanbao), Trung Quốc. Tác giả : Jeff Dai. Xem hình trên Flickr của tác giả. |
Mưa sao băng Geminid được coi là một trong những trận mưa sao băng quan sát tốt nhất ở bán cầu bắc với số vệt sao băng trung bình mỗi giờ là 50, những người ở bán cầu nam vẫn có thể quan sát được nó nhưng những vệt sao băng sẽ tỏa ra từ một điểm nằm thấp gần đường chân trời.
Tâm điểm của trận mưa sao băng này, tức là điểm mà các vệt sao băng tỏa ra, là từ chòm sao Gemini (Hai anh em) và nằm gần ngôi sao Castor của chòm sao này. Tuy nhiên bạn không cần phải tìm ra tâm điểm của nó để quan sát, bạn chỉ cần hướng mắt về chòm sao Gemini từ 9 giờ tối tới sáng ngày mai để thấy các vệt sao băng tỏa ra từ đó. Chòm sao Gemini sẽ mọc lên bầu trời hướng đông khi màn đêm buông xuống và lặn ở chân trời hướng tây khi bình minh sắp tới vào sáng hôm sau.
Hầu hết các trận mưa sao băng quan sát được trên địa cầu đều được tạo nên bởi những mảnh vỡ vụn của các sao chổi khi nó đi qua quỹ đạo của Trái Đất, những mảnh vỡ vụn này đi vào bầu khí quyển của Trái Đất và rớt xuống với tốc độ rất nhanh, điều này làm cho nó bị bốc cháy và phát sáng. Tuy nhiên, thiên thể gốc tạo nên mưa sao băng Geminid không phải là sao chổi mà là một tiểu hành tinh được các nhà thiên văn học đặt tên là 3200 Phaethon. Điểm khác nhau giữa sao chổi và tiểu hành tinh đó chính là thành phần trong lõi của nó, trong khi sao chổi thì chứa nhiều băng đá và bụi khí còn tiểu hành tinh thì chỉ có toàn là đá.
Khi quan sát mưa sao băng, bạn không cần phải sử dụng bất cứ thiết bị quang học hỗ trợ nào, trừ mắt kiếng khi bạn bị tật về mắt. Bạn có thể xem sao băng bằng mắt thường mà không cần phải xem qua ống dòm hay kính thiên văn.
Bạn có thể quan sát được tối đa số lượng sao băng nếu bạn về những vùng ngoại ô hay vùng quê không có ánh sáng đèn đường, đèn xe, ... và thời tiết thì tốt như không có mưa hay mây che, và dĩ nhiên lượng sao băng sẽ giảm bớt nếu bạn quan sát giữa thành phố đầy ánh sáng. Tuy nhiên, hãy lựa chọn địa điểm tối nhưng vẫn đảm bảo an ninh cho bạn và những người đi chung.
Bạn hãy để mắt mình ở trong tối khoảng 20 phút trước khi bắt đầu quan sát, việc này giúp mắt bạn làm quen với bóng tối. Cho dù bạn quan sát vào đúng thời gian cực đại nhưng bạn cũng phải chăm chú nhìn thẳng lên bầu trời vài phút, hãy kiên nhẫn chờ đợi và đừng rời mắt khỏi bầu trời, như thế bạn sẽ thấy được sao băng.
Nếu bạn có cần tham khảo thông tin từ sách giấy, giấy in hay là tìm kiếm đồ đạc gì đó, hãy sử dụng ánh đèn đỏ hay đèn pin bọc giấy màu đỏ và chiếu sáng. Còn nếu bạn muốn tra cứu gì đó trên các thiết bị di động, hãy bật chế độ ban đêm trên máy hay trên phần mềm sử dụng. Phần mềm Screen Adjuster trên điện thoại Android có thể tùy chỉnh màn hình máy của bạn cho phù hợp khi sử dụng trong màn đêm. Ngoài ra các phần mềm thiên văn học, bản đồ sao trên các thiết bị di động cũng có tích hợp sẵn tánh năng màn hình đỏ giúp bạn không bị chói mắt bởi ánh sáng màu khác khi đang quan sát trong đêm.
Hiện giờ ở miền bắc đang là mùa đông, thời tiết ban ngày đã lạnh, ban đêm còn lạnh hơn, vì thế bạn nên mặc nhiều lớp quần áo để giữ ấm cho cơ thể. Ở miền nam tuy thời tiết ban ngày nóng nực, nhưng ban đêm trời vẫn se lạnh và có gió, cho nên bạn cũng nên mặc thêm quần áo để giữ gìn sức khỏe.
Nói tóm lại thì bạn hãy quan sát mưa sao băng Geminid từ 9 giờ tối ngày 13/12 ở bầu trời hướng đông và tới sáng 14/12 ở bầu trời hướng tây. Trăng hạ huyền sẽ mọc lên từ nửa đêm và có thể quấy phá buổi quan sát của bạn, vì thế hãy tranh thủ quan sát trước nửa đêm. Tránh xa những nơi có ánh đèn sáng và xem dự báo thời tiết địa điểm dự định quan sát.
Chúc các bạn có những đêm quan sát bầu trời với đầy sao sáng.
