Aquarius - người đổ nước vào các ngôi sao

Chòm sao Aquarius (Bảo Bình) được quan sát tốt nhất trên bầu trời đêm vào mùa thu đối với Bắc bán cầu, hay mùa xuân đối với Nam bán cầu. Chòm sao này còn được gọi là chòm sao người cầm bình, là chòm sao Hoàng đạo, có nghĩa là Mặt Trời, Mặt Trăng và các hành tinh sẽ thường đi qua khu vực chòm sao này. Chòm sao này có diện tích lớn nhưng những ngôi sao của nó khá mờ và bạn cần một bầu trời thật tối, ít mây và tránh xa ánh đèn của thành phố để quan sát các ngôi sao của chòm sao này.

Chòm sao Aquarius bởi họa sĩ  Sidney Hall vẽ vào năm 1825. Nguồn hình ảnh : Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ.

Chòm sao Bảo Bình nằm trong một khu vực trên bầu trời mà người ta thường gọi là The Sea. Phần bầu trời này thì tối và sâu, nhưng dĩ nhiên là có những ngôi sao ở đây bởi vì các ngôi sao có mặt khắp nơi trên thiên cầu mà. Những ngôi sao của khu vực này hơi mờ nhạt (ngoại trừ ngôi sao Fomalhaut của chòm sao Piscis Austrinus (Nam Ngư)). Các chòm sao ở khu vực này với các hình vẽ tưởng tượng đều liên quan đến nước, đó là các chòm sao : Cetus (Cá Voi), Pisces (Song Ngư), Eridanus (Sông Cái) và Piscis Austrinus (Nam Ngư).

Bản đồ bầu trời sao năm 1948 cho thấy hình ảnh tưởng tưởng của các chòm sao thời cổ đại. Những chòm sao này đều liên quan đến nước. Bản đồ sao này có sẵn trên etsy.com.

Làm thế nào để quan sát chòm sao Aquarius ? Chòm sao này quan sát tốt nhất trên bầu trời đêm mùa thu đối với bắc bán cầu và mùa xuân đối với nam bán cầu. Bạn sẽ thấy Bảo Bình lên cao nhất trên bầu trời vào đầu tháng 10 vào lúc khoảng 7 giờ tối. Bạn có thể tìm chòm sao Bảo Bình ở phía đông bắc của chòm sao Capricornus (Dê biển) và phía tây nam chòm sao Pisces (Song Ngư).

Một cách khác để nhận ra chòm sao Aquarius, hãy chú ý ngôi sao sáng Fomalhaut bên dưới đó. Hình ảnh bởi AlltheSky.

Theo thần thoại, Bảo Bình thường được miêu tả là người đàn ông đổ dòng nước vào ngôi sao Fomalhaut, ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Piscis Austrinus (Nam Ngư), để dập tắt ngôi sao sáng duy nhất trong khu vực này của bầu trời. Ngôi sao Fomalhaut là ngôi sao sáng duy nhất trên khu vực The Sea (Biển) của bầu trời. Vì vậy mà các nhà thiên văn thường gọi sao Fomalhaut là Loneliest Star (ngôi sao cô đơn).

Bình nước trong chòm sao Bảo Bình. Ngôi sao Fomalhaut  là ngôi sao nằm ở phía nam chòm sao Bảo Bình. Nếu bầu trời đủ tối, bạn có thể thấy một nhóm sao nhỏ hoặc một hình ảnh nổi bật trong chòm sao Bảo Bình, bên trái sao Sadal Melik. Hình ảnh này được gọi là bình nước trong chòm sao Bảo Bình. Có khoảng 30 ngôi sao mờ, nhìn thấy được khi bầu trời rất tối, tạo thành đường zigzag ngoằn nghèo gồm các ngôi sao, chảy về phía ngôi sao Fomalhaut.

Và xin nói lại một lần nữa là bạn cần một bầu trời thật tối để quan sát chòm sao này. Thật khó để tìm ra. Bạn cần bầu trời tối để quan sát chòm sao này. Trong bầu trời tối, các ngôi sao tạo thành đường zigzag sẽ rất đáng chú ý. Đây là dòng nước từ bình nước trong chòm sao Bảo Bình chảy vào cái miệng mở của chòm sao Piscis Austrinus (Nam Ngư).

Bảo Bình trong lịch sử và ngôi sao trong thần thoại. Chòm sao cổ này đã được gắn liền với hình ảnh liên quan tới nước trong Cựu thế giới. Nguồn nước dồi dào của Bảo Bình được coi là một ơn phước lành, nhưng đối với một số nơi khác thì lại xem như đây là một lời nguyền.

Trận mưa lớn của Bảo Bình trong thần thoại Hy Lạp đã quét sạch tất cả nhân loại trừ Deucalion và người vợ của ông là Pyrrha. Thần Zeus, vua của các vị thần đã tuôn ra lũ lụt để trừng phạt con người vì những lỗi lầm của họ và khuyên Deucalion đức hạnh tự cứu lấy chính mình bằng cách làm một chiếc thuyền. Câu chuyện về sự trả thù của thần linh song song với câu chuyện của cơn đại hồng thủy trong Kinh thánh Cựu ước.

Trong nền văn hóa Ai Cập cổ đại, chòm sao Bảo Bình đại diện cho Hapi, vị thần của sông Nile. Vị thần nhân hậu này đã phân chia vùng biển của cuộc sống và chiếc bình tượng trưng cho sự may mắn. Sự kết hợp này giải thích nguyên nhân Bảo Bình thường được coi giữ Norma Nilotica - chiếc gậy dùng để đo độ sâu của sông Nile. Ngoài ra, tên hai ngôi sao sáng nhất của Bảo Bình - Sadalmelik và Sadalsuud - khẳng định lại sự phù hộ của Thượng đế. Những cái tên đầy vui vẻ và may mắn.

Ngày Mặt Trời đi qua chòm sao Bảo Bình. Khi nhìn từ Trái Đất, Mặt Trời sẽ qua khu vực của chòm sao Bảo Bình từ ngày 16/2 đến 12/3, bạn cần chú ý điều này, vì trong chiêm tinh học, cung hoàng đạo Bảo Bình sẽ bắt đầu từ ngày 20/1 đến 18/2.

Regulus - Ftvh dịch từ EarthSky