Phát hiện hố đen trong thiên hà Sculptor đang ngủ yên
Đài quan sát tia X Chandra trước đây đã từng phát hiện một hố đen đang tích cực nuốt những dòng khí xung quanh nó. Bây giờ, khi quan sát bằng Tổ hợp Kính Viễn vọng Quang phổ Hạt nhân (Nuclear Spectroscopic Telescope Array - NuSTAR) - với cường độ tia X cao hơn, các nhà khoa học đã phát hiện ra hố đen này đã chìm vào trong giấc ngủ, dù cho các hoạt động hình thành sao đang diễn ra xung quanh nó.
"Kết quả quan sát này cho chúng ta biết rằng dường như hố đen đã không hoạt động suốt 10 năm nay" - ông Bret Lehmer từ đại học Johns Hopkins, thành phố Baltimore cho biết - "Quan sát định kỳ với kính NuSTAR và Chandra sẽ cho chúng ta biết khi nào hố đen tỉnh giấc. Nếu nó xảy ra trong vài năm tới, thì chúng ta sẽ có cơ hội để quan sát nó."
Hố đen này có khối lượng nặng gấp 5 triệu lần so với Mặt Trời. Thiên hà Sculptor (NGC 253) là một nơi sản sinh ra những ngôi sao mới với khoảng cách 13 triệu năm ánh sáng từ chúng ta.
Tại sao hố đen không hoạt động nữa ? "Các hố đen sau khi nuốt chửng hết vật liệu ở đĩa bồi tụ thì chúng sẽ tạm ngừng hoạt động, nhưng hố đen của thiên hà NGC 253 này thì khá bất thường, vì xung quanh nó có rất nhiều những ngôi sao đang được hình thành" - ông Ann Hornschemeier, đồng tác giả của quan sát này cho biết.
Kính Chandra lần đầu tiên quan sát những dấu hiệu cho thấy đây là một hố đen siêu lớn trong thiên hà Sculptor vào năm 2003. Sau đó vào tháng 9 và tháng 11/2012, kính Chandra và NuSTAR cùng quan sát vào hố đen này. Kính NuSTAR được ra mắt với công chúng và tháng 6/2012, nó tập trung phát hiện những nơi có tia X cao trong khu vực này.
Sự kết hợp của hai kính viễn vọng này là một công cụ cực kỳ mạnh mẽ để giải quyết những thắc mắc về hố đen này. Cả hai kính viễn vọng đều đang theo dõi tình hình về hố đen, hy vọng nó sẽ hoạt động trở lại trong thời gian ngắn để chúng ta quan sát và nghiên cứu thêm nhiều điều khác.
 |
| Hình ảnh mới nhất về thiên hà Sculptor từ kính viễn vọng NuSTAR. Credit: NASA/JPL-Caltech/JHU. |
Hố đen này có khối lượng nặng gấp 5 triệu lần so với Mặt Trời. Thiên hà Sculptor (NGC 253) là một nơi sản sinh ra những ngôi sao mới với khoảng cách 13 triệu năm ánh sáng từ chúng ta.
Tại sao hố đen không hoạt động nữa ? "Các hố đen sau khi nuốt chửng hết vật liệu ở đĩa bồi tụ thì chúng sẽ tạm ngừng hoạt động, nhưng hố đen của thiên hà NGC 253 này thì khá bất thường, vì xung quanh nó có rất nhiều những ngôi sao đang được hình thành" - ông Ann Hornschemeier, đồng tác giả của quan sát này cho biết.
Kính Chandra lần đầu tiên quan sát những dấu hiệu cho thấy đây là một hố đen siêu lớn trong thiên hà Sculptor vào năm 2003. Sau đó vào tháng 9 và tháng 11/2012, kính Chandra và NuSTAR cùng quan sát vào hố đen này. Kính NuSTAR được ra mắt với công chúng và tháng 6/2012, nó tập trung phát hiện những nơi có tia X cao trong khu vực này.
Sự kết hợp của hai kính viễn vọng này là một công cụ cực kỳ mạnh mẽ để giải quyết những thắc mắc về hố đen này. Cả hai kính viễn vọng đều đang theo dõi tình hình về hố đen, hy vọng nó sẽ hoạt động trở lại trong thời gian ngắn để chúng ta quan sát và nghiên cứu thêm nhiều điều khác.
Anh Tuấn Nguyễn theo NASA JPL
