Vương miện phương bắc và tam giác mùa hè
Hôm nay phải là một ngày đẹp trời nhỉ, nếu bạn đang ở một vùng ngoại ô nào đó, hãy ra ngoài trời và nhìn thẳng về hướng đông nào. Hôm nay chúng ta có gì nhỉ ? Chòm sao Vương miện phương bắc - Corona Borealis (Bắc Miện). Trong thần thoại Hy Lạp, chòm sao này tượng trưng cho chiếc vương miện được trao cho Ariadne bởi Dionysus, Ariadne là cô con gái của vị thần phán xét địa ngục Minos xứ Crete. Cô đeo chiếc vương miện này trong đám cưới của mình với Dionysus, hai người đem chiếc vương miện này lên trời để kỉ niệm ngày cưới của họ.
Nhưng văn hóa của Ả Rập, thì chòm sao này là bát cơm của người nghèo và họ gọi là قصعة المساكين. Theo thần thoại xứ Welsh thì chòm sao này được gọi là Caer Arianrhod, nghĩa là Lâu đài của những vòng tròn bạc và là nơi ở của quý bà Arianrhod. Trong thiên văn học Úc thì chòm sao này được gọi là womera, nghĩa là boomerang.
Chòm sao này tuy ít sao sáng và khó nhận biết, nhưng hôm nay thì không khó nữa rồi. Nào, hãy kéo dài phần tay cầm của gàu múc nước Bắc Đẩu ra, bạn sẽ gặp ngôi sao Arcturus của chòm sao Bootes (Ngự Phu), rồi từ đó kéo thẳng xuống sao sáng màu trắng-xanh Vega của chòm sao Lyra (Thiên Cầm), bạn sẽ gặp chiếc vương miện nằm ở giữa đường đi đấy.
Nơi cuối con đường bạn vừa kéo thẳng xuống, đó là Tam giác mùa hè - nhóm sao tạo nên bởi 3 ngôi sao gắn liền với những nhân vật trong truyện cổ tích Ngưu Lang - Chức Nữ.
Sao Vega (sao Chức Nữ) là ngôi sao sáng nhất của chòm sao Lyra (Thiên Cầm) và là sao sáng thứ 5 trên bầu trời đêm. Sao Altair (sao Ngưu Lang) là ngôi sao sáng nhất của chòm sao Aquila (Thiên Ưng) và là sao sáng thứ 12 trên bầu trời đêm. Bạn luôn thấy hai ngôi sao này nằm ở hai bên bờ của dải Ngân Hà trên bầu trời đêm, như trong truyện cổ tích thì là Ngưu Lang và Chức Nữ bị Ngọc Hoàng chia cắt ở hai bờ sông ngân, không cho họ gặp mặt nhau.
Đỉnh còn lại của Tam giác mùa hè, là sao Deneb (sao Thiên Tân), là ngôi sao sáng nhất của chòm sao Cynus (Thiên Nga) và là sao sáng thứ 19 trên bầu trời đêm. Theo cổ tích và những dị bản khác nhau, thì Deneb là chiếc cầu Ô thước cho Ngưu Lang và Chức Nữ gặp nhau vào ngày rằm tháng bảy. Deneb còn được cho là tiên nữ được Ngọc Hoàng phái theo cặp tình nhân này.
Ngoài ra, khi nối thẳng hai ngôi sao bên ngoài cùng của Bắc Đẩu xuống một khoảng 5 lần, thì bạn sẽ bắt gặp một ngôi sao có độ sáng trung bình, đó là sao Polaris (sao Bắc cực).
Những thiên thể này sẽ nằm ở bầu trời cho suốt đêm và những ngày hôm sau nữa, vì thế đừng sợ bỏ lỡ nó nhé.
Tóm lại thì hôm nay bạn hãy ra ngoài trời và nhìn về hướng đông để quan sát chòm sao Corona Borealis (Bắc Miện), tượng trưng cho chiếc Vương miện ở bầu trời bắc. Hãy nối thẳng từ sao Arcturus xuống sao Vega để bắt gặp chòm sao này ở giữa đường.
Chúc bạn có kì nghỉ lễ vui vẻ bên gia đình và bạn bè, có những đêm trời đầy sao và trong vắt nhé.
Nhưng văn hóa của Ả Rập, thì chòm sao này là bát cơm của người nghèo và họ gọi là قصعة المساكين. Theo thần thoại xứ Welsh thì chòm sao này được gọi là Caer Arianrhod, nghĩa là Lâu đài của những vòng tròn bạc và là nơi ở của quý bà Arianrhod. Trong thiên văn học Úc thì chòm sao này được gọi là womera, nghĩa là boomerang.
Chòm sao này tuy ít sao sáng và khó nhận biết, nhưng hôm nay thì không khó nữa rồi. Nào, hãy kéo dài phần tay cầm của gàu múc nước Bắc Đẩu ra, bạn sẽ gặp ngôi sao Arcturus của chòm sao Bootes (Ngự Phu), rồi từ đó kéo thẳng xuống sao sáng màu trắng-xanh Vega của chòm sao Lyra (Thiên Cầm), bạn sẽ gặp chiếc vương miện nằm ở giữa đường đi đấy.
Nơi cuối con đường bạn vừa kéo thẳng xuống, đó là Tam giác mùa hè - nhóm sao tạo nên bởi 3 ngôi sao gắn liền với những nhân vật trong truyện cổ tích Ngưu Lang - Chức Nữ.
Sao Vega (sao Chức Nữ) là ngôi sao sáng nhất của chòm sao Lyra (Thiên Cầm) và là sao sáng thứ 5 trên bầu trời đêm. Sao Altair (sao Ngưu Lang) là ngôi sao sáng nhất của chòm sao Aquila (Thiên Ưng) và là sao sáng thứ 12 trên bầu trời đêm. Bạn luôn thấy hai ngôi sao này nằm ở hai bên bờ của dải Ngân Hà trên bầu trời đêm, như trong truyện cổ tích thì là Ngưu Lang và Chức Nữ bị Ngọc Hoàng chia cắt ở hai bờ sông ngân, không cho họ gặp mặt nhau.
Đỉnh còn lại của Tam giác mùa hè, là sao Deneb (sao Thiên Tân), là ngôi sao sáng nhất của chòm sao Cynus (Thiên Nga) và là sao sáng thứ 19 trên bầu trời đêm. Theo cổ tích và những dị bản khác nhau, thì Deneb là chiếc cầu Ô thước cho Ngưu Lang và Chức Nữ gặp nhau vào ngày rằm tháng bảy. Deneb còn được cho là tiên nữ được Ngọc Hoàng phái theo cặp tình nhân này.
Ngoài ra, khi nối thẳng hai ngôi sao bên ngoài cùng của Bắc Đẩu xuống một khoảng 5 lần, thì bạn sẽ bắt gặp một ngôi sao có độ sáng trung bình, đó là sao Polaris (sao Bắc cực).
Những thiên thể này sẽ nằm ở bầu trời cho suốt đêm và những ngày hôm sau nữa, vì thế đừng sợ bỏ lỡ nó nhé.
Tóm lại thì hôm nay bạn hãy ra ngoài trời và nhìn về hướng đông để quan sát chòm sao Corona Borealis (Bắc Miện), tượng trưng cho chiếc Vương miện ở bầu trời bắc. Hãy nối thẳng từ sao Arcturus xuống sao Vega để bắt gặp chòm sao này ở giữa đường.
Chúc bạn có kì nghỉ lễ vui vẻ bên gia đình và bạn bè, có những đêm trời đầy sao và trong vắt nhé.
Anh Tuấn Nguyễn