Ngày hạ chí năm 2013
Đây thời gian đẹp cho chúng ta - những người sống ở bắc bán cầu - ngày hạ chí đánh dấu bắt đầu mùa hè nóng nực. Ngày hạ chí năm nay rơi vào ngày 21/6, chỉ có khu vực tây Mỹ và đảo Hawaii thì rơi vào tối ngày 20/6. Ngày hạ chí là ngày dài nhất trong năm, bình minh đến sớm nhưng hoàng hôn thì đến trễ, vì thế đêm sẽ ngắn hơn. Trong khi đó ở nam bán cầu thì mùa đông đang đến.
Điểm chí là gì ? Những nền văn minh cổ đại đã cho thấy rằng con người ngày trước đã biết được đường đi của Mặt Trời trên bầu trời, độ dài ban ngày, vị trí Mặt Trời mọc và lặn, và tất cả thay đổi thường xuyên trong năm. Họ đã xây dựng nhiều đài quan sát, như là Stonehenge, để quan sát vị trí của Mặt Trời trong năm.
Ngày nay, chúng ta biết được những điểm chí này là hiện tượng thiên văn, do độ nghiêng của trục Trái Đất và chuyển động của nó trong hệ Mặt Trời. Trái Đất không thẳng đứng mà nó nghiêng một góc 23,5 độ nên vào ngày hạ chí, bán cầu bắc sẽ nghiêng về Mặt Trời nhiều nhất. Tất cả các địa điểm từ xích đạo lên phía bắc đều có ngày dài hơn 12 tiếng vào ngày hạ chí.
Ngày hạ chí 2013 sẽ diễn ra vào lúc 5.04 UTC (tức là 12.04 giờ Việt Nam) ngày 21/6, nếu bạn sống ở tây Mỹ hay ở biển Thái Bình Dương khu vực gần đảo Hawaii, thì ngày hạ chí là ngày 20/6. Theo bản đồ thế giới ở trên, thì Mặt Trời sẽ bắt đầu mọc ở Châu Phi và hoàng hôn sẽ đến ở Thái Bình Dương, trong khi Mặt Trời sẽ lên thiên đỉnh ở Việt Nam và Trung Quốc.
Nhiều nền văn hóa trên thế giới tổ chức lễ kỷ niệm các ngày chí, vì ngày này bắt đầu mùa hè, đem đến ánh sáng Mặt Trời cho mọi người. Khoảng 5000 năm trước, người ta đã đặt những tảng đá đầu tiên lên Stonehenge, chúng ta vẫn chưa hiểu hết ý nghĩa thật sự của Stonehenge là gì, nhưng dù sao nó cũng là một di tích lịch sử nổi tiếng của nước Anh. Trong khi người Anh xây dựng Stonehange thì ở Ai Cập, người ta đang xây dựng hai kim tự tháp lớn và sau đó là tượng nhân sư. Nếu bạn đứng ở tượng nhân sư vào ngày hạ chí và nhìn về hướng hai kim tự tháp, bạn sẽ thấy Mặt Trời lặn chính xác ở giữa hai kim tự tháp này.
Ngày 21/6/2013 cũng là ngày kỷ niệm Ftvh - Vũ trụ trong tầm tay (trang tin mà bạn đang đọc) tròn 2 tuổi rưỡi.
 |
| Ngày và đêm trên Trái Đất vào hạ chí. Credit : Earth and Moon Viewer. |
Ngày nay, chúng ta biết được những điểm chí này là hiện tượng thiên văn, do độ nghiêng của trục Trái Đất và chuyển động của nó trong hệ Mặt Trời. Trái Đất không thẳng đứng mà nó nghiêng một góc 23,5 độ nên vào ngày hạ chí, bán cầu bắc sẽ nghiêng về Mặt Trời nhiều nhất. Tất cả các địa điểm từ xích đạo lên phía bắc đều có ngày dài hơn 12 tiếng vào ngày hạ chí.
Ngày hạ chí 2013 sẽ diễn ra vào lúc 5.04 UTC (tức là 12.04 giờ Việt Nam) ngày 21/6, nếu bạn sống ở tây Mỹ hay ở biển Thái Bình Dương khu vực gần đảo Hawaii, thì ngày hạ chí là ngày 20/6. Theo bản đồ thế giới ở trên, thì Mặt Trời sẽ bắt đầu mọc ở Châu Phi và hoàng hôn sẽ đến ở Thái Bình Dương, trong khi Mặt Trời sẽ lên thiên đỉnh ở Việt Nam và Trung Quốc.
Nhiều nền văn hóa trên thế giới tổ chức lễ kỷ niệm các ngày chí, vì ngày này bắt đầu mùa hè, đem đến ánh sáng Mặt Trời cho mọi người. Khoảng 5000 năm trước, người ta đã đặt những tảng đá đầu tiên lên Stonehenge, chúng ta vẫn chưa hiểu hết ý nghĩa thật sự của Stonehenge là gì, nhưng dù sao nó cũng là một di tích lịch sử nổi tiếng của nước Anh. Trong khi người Anh xây dựng Stonehange thì ở Ai Cập, người ta đang xây dựng hai kim tự tháp lớn và sau đó là tượng nhân sư. Nếu bạn đứng ở tượng nhân sư vào ngày hạ chí và nhìn về hướng hai kim tự tháp, bạn sẽ thấy Mặt Trời lặn chính xác ở giữa hai kim tự tháp này.
Ngày 21/6/2013 cũng là ngày kỷ niệm Ftvh - Vũ trụ trong tầm tay (trang tin mà bạn đang đọc) tròn 2 tuổi rưỡi.
Anh Tuấn Nguyễn theo Deborah Byrd
