Hình ảnh màu đầu tiên về nơi hạ cánh thất bại của tàu thăm dò Sao Hỏa của Châu Âu
Hình ảnh màu đầu tiên về nơi hạ cánh tàu vũ trụ mới của châu Âu trên bề mặt Sao Hỏa đã tiết lộ chi tiết mới về nỗ lực tiếp đất không thành công của tàu vũ trụ vào tháng trước. Tàu đổ bộ Schiaparelli đã đâm sầm xuống hành tinh đỏ vào ngày 19 tháng 10, sau khi hạ cánh không thành công, các quan chức của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) nói.
Vệ tinh do thám Sao Hỏa của NASA (MRO) nhanh chóng phát hiện xác tàu vũ trụ Schiaparelli bằng máy ảnh độ phân giải thấp của nó và sau đó chụp ảnh nơi va chạm này một cách chi tiết hơn vào tuần trước, sử dụng máy ảnh HiRISE có độ phân giải cao. Và bây giờ, MRO đã cung cấp hình ảnh màu đầu tiên về ngôi mộ của con tàu vũ trụ, cũng sử dụng máy ảnh HiRISE.
Những hình ảnh mới này được chụp hôm thứ ba, ngày 1 tháng 11, và công bố vào ngày 3 tháng 11, cho thấy một vài đốm sáng gần nơi đổ bộ chính là nơi Schiaparelli đã đáp xuống. Những điểm này cũng có thể nhìn thấy trong hình ảnh của MRO trước đó, tuy nhiên vào thời điểm đó, chúng không rõ ràng mà chỉ là những "hạt nhiễu". Nhưng bây giờ rõ ràng rằng các điểm trên là các đối tượng có thực – có lẽ là mảnh vỡ của Schiaparelli, các quan chức ESA cho biết.
Hình ảnh mới từ MRO cũng tiết lộ rằng một cấu trúc lớn được cho là chiếc dù của Schiaparelli đã thay đổi hình dạng so với bức ảnh được chụp vào cuối tuần trước, có khả năng là do gió của Sao Hỏa, người phát ngôn ESA cho biết. (Điều tương tự cũng đã được nhìn thấy trong hình ảnh từ MRO chụp chiếc dù đã giúp tàu thăm dò Sao Hỏa của NASA tiếp đất vào tháng 8 năm 2012.)
Có ba phần riêng biệt tại nơi Schiaparelli gặp tai nạn: miệng hố tạo thành bởi bản thân con tàu; tại vị trí cách đó khoảng 1,4 km là nơi dù và lá chắn nhiệt phía sau của nó rơi xuống; và một thứ có vẻ như là lá chắn nhiệt phía trước của con tàu. MRO chụp hai khu vực đầu tiên bằng ảnh màu, nhưng hình ảnh mới của lá chắn nhiệt phía trước vẫn còn là ảnh đen trắng.
Các hình ảnh mới sẽ sớm được cập nhật.
“Hơn nữa MRO dự kiến sẽ theo dõi trong khoảng hai tuần, và sẽ rất thú vị để xem nếu bất kỳ thay đổi nào được nhận ra,” ESA đã viết trong một tuyên bố ngày hôm nay. “Các hình ảnh có thể cung cấp thêm nhiều mảnh của câu trả lời cho những gì đã xảy ra với Schiaparelli khi nó đáp xuống bề mặt của Sao Hỏa.”
Một cuộc điều tra các sự kiện trong ngày 19 tháng 10 đang diễn ra, và có thể được gói gọn trong tháng này. Schiaparelli được phóng cùng với một tàu vũ trụ khác là Trace Gas Orbiter (TGO) trong tháng ba. Hai thiết bị thăm dò cùng với nhau là phần đầu của chương trình ExoMars gồm hai giai đoạn, trong đó ESA được giúp đỡ từ đối tác chính là Cơ quan Vũ trụ Liên bang Nga, được biết đến với tên Roscosmos.
Phần thứ hai của ExoMars là một tàu thăm dò sự sống đang được lên kế hoạch để khởi động vào năm 2020 và đáp xuống hành tinh đỏ vào năm 2021. Sứ mệnh Schiaparelli đã cho biết công nghệ cần thiết để đưa tàu thăm dò này đáp xuống một cách an toàn; các dữ liệu thu thập được ngày19 tháng 10 sẽ có ích cho những nỗ lực tương lai sau này.
TGO đi vào quỹ đạo của nó vào ngày 19 tháng 10 và hiện đang quay xung quanh Sao Hỏa theo quỹ đạo hình elip mỗi bốn ngày một vòng như trong kế hoạch. Tàu vũ trụ này sẽ bắt đầu các quan sát khoa học đầu tiên của mình về Sao Hỏa trong vòng quỹ đạo thứ hai, bắt đầu vào ngày 20 tháng 11.
Đầu năm tới, TGO sẽ bắt đầu chuyển sang quỹ đạo tròn cách 400 km so với bề mặt Sao Hỏa. Tàu thăm dò này hoàn thành quỹ đạo cuối cùng của nó vào tháng 3 năm 2018, tại thời điểm đó nó sẽ bắt đầu nhiệm vụ khoa học hai năm của nó.
Các mục tiêu chính của nhiệm vụ này liên quan đến việc tìm kiếm khí methane và các loại khí khác có thể là dấu hiệu của sự sống trên Sao Hỏa. TGO cũng sẽ phục vụ việc chuyển tiếp thông tin liên lạc từ tàu thăm dò ExoMars 2020 và các tàu trên bề mặt hành tinh đỏ khác tới bộ phận điều khiển trên Trái Đất trước khi kết thúc hoạt động vào năm 2022.
 |
| Ảnh chụp bởi vệ tinh do thám Sao Hỏa của NASA vào ngày 1 tháng 11 năm 2016. Hình ảnh: NASA/JPL-Caltech/Đại học Arizona. |
Vệ tinh do thám Sao Hỏa của NASA (MRO) nhanh chóng phát hiện xác tàu vũ trụ Schiaparelli bằng máy ảnh độ phân giải thấp của nó và sau đó chụp ảnh nơi va chạm này một cách chi tiết hơn vào tuần trước, sử dụng máy ảnh HiRISE có độ phân giải cao. Và bây giờ, MRO đã cung cấp hình ảnh màu đầu tiên về ngôi mộ của con tàu vũ trụ, cũng sử dụng máy ảnh HiRISE.
Những hình ảnh mới này được chụp hôm thứ ba, ngày 1 tháng 11, và công bố vào ngày 3 tháng 11, cho thấy một vài đốm sáng gần nơi đổ bộ chính là nơi Schiaparelli đã đáp xuống. Những điểm này cũng có thể nhìn thấy trong hình ảnh của MRO trước đó, tuy nhiên vào thời điểm đó, chúng không rõ ràng mà chỉ là những "hạt nhiễu". Nhưng bây giờ rõ ràng rằng các điểm trên là các đối tượng có thực – có lẽ là mảnh vỡ của Schiaparelli, các quan chức ESA cho biết.
Hình ảnh mới từ MRO cũng tiết lộ rằng một cấu trúc lớn được cho là chiếc dù của Schiaparelli đã thay đổi hình dạng so với bức ảnh được chụp vào cuối tuần trước, có khả năng là do gió của Sao Hỏa, người phát ngôn ESA cho biết. (Điều tương tự cũng đã được nhìn thấy trong hình ảnh từ MRO chụp chiếc dù đã giúp tàu thăm dò Sao Hỏa của NASA tiếp đất vào tháng 8 năm 2012.)
Có ba phần riêng biệt tại nơi Schiaparelli gặp tai nạn: miệng hố tạo thành bởi bản thân con tàu; tại vị trí cách đó khoảng 1,4 km là nơi dù và lá chắn nhiệt phía sau của nó rơi xuống; và một thứ có vẻ như là lá chắn nhiệt phía trước của con tàu. MRO chụp hai khu vực đầu tiên bằng ảnh màu, nhưng hình ảnh mới của lá chắn nhiệt phía trước vẫn còn là ảnh đen trắng.
 |
| Những hình ảnh chụp bởi tàu do thám Sao Hỏa của NASA vào ngày 1 tháng 11 năm 2016, cho thấy đống đổ nát của tàu Schiaparelli của châu Âu bị rơi trên hành tinh đỏ vào ngày 19 tháng 10 năm 2016. Ở phía trên là nơi tiếp đất của con tàu; ở phía dưới bên trái là cái dù và lá chắn nhiệt phía sau; ở phía dưới bên phải được cho là lá chắn nhiệt phía trước. Thanh tỷ lệ 10 mét được áp dụng cho cả ba hình ảnh. Hình ảnh: NASA/JPL-Caltech/Đại học Arizona. |
Các hình ảnh mới sẽ sớm được cập nhật.
“Hơn nữa MRO dự kiến sẽ theo dõi trong khoảng hai tuần, và sẽ rất thú vị để xem nếu bất kỳ thay đổi nào được nhận ra,” ESA đã viết trong một tuyên bố ngày hôm nay. “Các hình ảnh có thể cung cấp thêm nhiều mảnh của câu trả lời cho những gì đã xảy ra với Schiaparelli khi nó đáp xuống bề mặt của Sao Hỏa.”
Một cuộc điều tra các sự kiện trong ngày 19 tháng 10 đang diễn ra, và có thể được gói gọn trong tháng này. Schiaparelli được phóng cùng với một tàu vũ trụ khác là Trace Gas Orbiter (TGO) trong tháng ba. Hai thiết bị thăm dò cùng với nhau là phần đầu của chương trình ExoMars gồm hai giai đoạn, trong đó ESA được giúp đỡ từ đối tác chính là Cơ quan Vũ trụ Liên bang Nga, được biết đến với tên Roscosmos.
Phần thứ hai của ExoMars là một tàu thăm dò sự sống đang được lên kế hoạch để khởi động vào năm 2020 và đáp xuống hành tinh đỏ vào năm 2021. Sứ mệnh Schiaparelli đã cho biết công nghệ cần thiết để đưa tàu thăm dò này đáp xuống một cách an toàn; các dữ liệu thu thập được ngày19 tháng 10 sẽ có ích cho những nỗ lực tương lai sau này.
TGO đi vào quỹ đạo của nó vào ngày 19 tháng 10 và hiện đang quay xung quanh Sao Hỏa theo quỹ đạo hình elip mỗi bốn ngày một vòng như trong kế hoạch. Tàu vũ trụ này sẽ bắt đầu các quan sát khoa học đầu tiên của mình về Sao Hỏa trong vòng quỹ đạo thứ hai, bắt đầu vào ngày 20 tháng 11.
Đầu năm tới, TGO sẽ bắt đầu chuyển sang quỹ đạo tròn cách 400 km so với bề mặt Sao Hỏa. Tàu thăm dò này hoàn thành quỹ đạo cuối cùng của nó vào tháng 3 năm 2018, tại thời điểm đó nó sẽ bắt đầu nhiệm vụ khoa học hai năm của nó.
Các mục tiêu chính của nhiệm vụ này liên quan đến việc tìm kiếm khí methane và các loại khí khác có thể là dấu hiệu của sự sống trên Sao Hỏa. TGO cũng sẽ phục vụ việc chuyển tiếp thông tin liên lạc từ tàu thăm dò ExoMars 2020 và các tàu trên bề mặt hành tinh đỏ khác tới bộ phận điều khiển trên Trái Đất trước khi kết thúc hoạt động vào năm 2022.
Anh Thư
Theo Space
