Kính viễn vọng mạnh mẽ nhìn thấy 1300 thiên hà cùng lúc

Hình ảnh đầu tiên từ kính viễn vọng vô tuyến MeerKAT ở Nam Phi hé lộ cái nhìn hùng vĩ của vũ trụ. Số thiên hà đã biết trong vũ trụ vừa tăng lên 1800% (18 lần).

Được tạo thành bởi nhiều gương kính đơn lẻ kết nối với nhau, kính thiên văn vô tuyến MeerKAT ở Cộng hoà Nam Phi vẫn đang trong tiến trình xây dựng. Nhưng các nhà thiên văn học đã có thể xem thử sức mạnh của nó bằng việc chụp ảnh chi tiết 1300 thiên hà xa xôi trong một vùng nhỏ của bầu trời, nơi mà trước đó chỉ có 70 thiên hà được tìm thấy.

Mỗi một chấm trong hình ảnh này là từng thiên hà xa xôi trong bước sóng vô tuyến. Credit: MeerKAT.

"Hiện tại chỉ với 16 trong tổng số 64 gương kính hoạt động, nhưng kính thiên văn MeerKAT đã là thứ tốt nhất ở bán cầu nam," Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nam Phi, Naledi Pandor tại cuộc họp báo ngày 18 tháng 7 cho biết.






Đến khi hoàn thành vào năm 2017, kính thiên văn MeerKAT sẽ chiếm diện tích khoảng 17.650 km vuông, được xây dựng tại mũi cực nam của Nam Phi, tránh khỏi sự ô nhiễm, đồng thời đủ gần với thành phố Cape Town để tối thiểu chi phí xây dựng và bảo trì.

MeerKAT đã gây ấn tượng với các nhà thiên văn học bằng những bức ảnh hé lộ những sự kiện dữ dội trong vũ trụ xảy ra cách chúng ta 200 triệu năm ánh sáng, bao gồm bức ảnh hố đen siêu lớn ở tâm một thiên hà đang phun ra những dòng vật chất với tốc độ cao.

Kính viễn vọng MeerKAT quan sát những dòng vật chất được phóng ra từ hố đen siêu khổng lồ ở tâm một thiên hà. Credit: MeerKAT.

“Tôi thật sự rất phấn khích với kết quả này. Với một chi phí thấp, chúng ta đang thực sự đi rất sâu, rất nhanh vào những bước sóng vô tuyến,” nhà nghiên cứu thiên văn Michael Rich tại UCLA cho biết.

Những kính viễn vọng như MeerKAT có khả năng vượt trội khi bắt gặp các "thiên hà vô tuyến", những thiên hà này có hố đen siêu lớn ở trung tâm, nơi bùng phát ra mức năng lượng cao một cách nhanh chóng kéo dài hàng triệu năm. Vì thế, các thiên hà này sẽ tỏa rất sáng trong bước sóng vô tuyến.

Rich cho biết, nhiều thiên hà bị che khuất bởi các đám mây bụi, vì vậy chúng hầu như không thể quan sát được qua ánh sáng quang học. Nhưng với sóng vô tuyến (sóng vô tuyến có thể đi xuyên qua các đám bụi), sẽ không có vấn đề gì trong việc quan sát chúng.

Rich là thành viên của một dự án nghiên cứu quốc tế mang tên COSMOS, nhằm mục đích nghiên cứu tại sao sự phân bố của các thiên hà trong không gian không phải là ngẫu nhiên mà tạo thành các cấu trúc khổng lồ.

Sau cùng, MerrKAT sẽ trở thành một phần của Square Kilometer Array – một mạng lưới hàng ngàn anten vô tuyến ở Nam Phi và Australia để có thể khảo sát bầu trời nhanh hơn so với hiện nay khoảng 10.000 lần.

Loài Meerkat hay Chồn đất châu Phi có tập tính quan sát bằng cách ngước nhìn lên bầu trời. Ảnh: iStock.

Nhưng hiện tại, nó vẫn được gọi là MeerKAT, theo tên của một loài động vật thuộc họ mongoose được yêu thích ở đây, loài động vật này có tập tính quan sát khu vực xung quanh bằng cách thường xuyên ngước nhìn lên bầu trời.

Tín Nguyễn theo National Geographic News