Quan sát ngôi sao của quỷ vào đêm Halloween
Trong buổi tối đêm Halloween, còn gì tuyệt vời và đúng dịp hơn là quan sát ngôi sao của quỷ trên bầu trời mùa thu, bạn nhỉ? Hãy cùng Ftvh tìm ra ngôi sao này và chiêm ngưỡng nó nhé.Trên bầu trời đêm mùa thu, bạn sẽ không quá khó để tìm ra cho mình chòm sao Perseus. Chòm sao mang hình ảnh chàng anh hùng dũng cảm trong Thần thoại Hy Lạp, là con trai của thần Zeus và nữ thần Danae.
 |
| Chòm sao Perseus cùng các chòm sao lân cận trên bầu trời đêm mùa thu. Hình ảnh: Tuấn Anh/Flickr. |
Câu chuyện thần thoại
Trong chòm sao này, có một ngôi sao nổi bật với tên gọi Algol. Ngôi sao này thường được gọi là ngôi sao của quỷ, bởi nó mang hình ảnh của quái vật đầu rắn Medusa. Nữ quái Medusa trước kia là một cô gái xinh đẹp và vị thần biển Poseidon đã mê mẩn với nhan sắc của nàng.
Thần Poseidon theo đuổi Medusa một cách điên cuồng. Cô gái Medusa bèn chạy đến đền thờ nữ thần Athena để cầu xin sự giúp đỡ, nhưng nữ thần không bảo vệ cô và ngồi im như chẳng có gì xảy ra. Poseidon đã cưỡng bức Medusa ở giữa đền thờ.
Sau khi sự việc xảy ra, nữ thần Athena biến Medusa thành một cô gái xấu xí để không ai có thể theo đuổi và tấn công cô nữa. Mái tóc quyến rũ trở thành những con rắn độc, tay chân giờ đây trở nên cứng rắn hơn cả đồng. Bất cứ ai nhìn vào đôi mắt của Medusa cũng sẽ biến thành đá. Medusa không làm hại phụ nữ, mà chỉ tìm đàn ông để trả thù.
Dũng sĩ Perseus trong cuộc chinh phục của mình, được các vị thần trên đỉnh Olympus trang bị những món bảo bối và vũ khí đặc biệt để tiêu diệt những con quỷ trên đời. Chàng đã giết chết nữ quỷ Medusa bằng cách chặt đầu cô ta. Khi Medusa chết đi, từ máu của cô bay ra chú ngựa có cánh Pegasus và chiến binh vàng Chrysaor.
 |
| Hình ảnh chàng dũng sĩ Perseus cầm trên tay cái đầu của nữ quỷ Medusa trong bộ họa phẩm Uranographia vẽ bởi họa sĩ thiên văn Johannes Hevelius vào năm 1690. |
Perseus leo lên chú ngựa bay và bắt đầu sự nghiệp anh hùng của mình. Khi đang bay qua Vương quốc Aethiopia, chàng thấy một cô gái bị cột ở mõm đá, nơi có con quái vật biển đang ngoi lên mặt nước sắp sửa nuốt trọn cô gái đáng thương.
Cô gái đó là Công chúa Andromeda, là con gái của Vua Cepheus và Hoàng hậu Cassiopia xứ Aethiopia. Bà hoàng hậu vì tự mãn với nhan sắc của mình, khiến những nữ thần biển nổi cơn ghen tức mà nhờ thần Poseidon tìm cách phá hoại vương quốc của bà.
Đứng trước nguy cơ vương quốc bị tàn phá, Đức vua đã tìm đến những nhà tiên tri và được cho lời khuyên là hãy cống nạp con gái của mình, là nàng Andromeda. Không còn cách nào khác, Nhà vua phải cột con gái mình ở mõm đá để làm nguôi cơn giận con quái thú Cetus.
Nhưng chàng dũng sĩ Perseus đã kịp thời có mặt, chàng giơ thẳng cái đầu của Medusa lên và ngay lập tức, con quái vật bị biến thành đá. Vua cha lấy làm vui lòng, quyết định gả công chúa cho chàng và Perseus trở thành phò mã.
Hình ảnh người anh hùng Perseus dũng cảm giương cái đầu quỷ Medusa đã được đưa lên bầu trời. Ngôi sao Algol trong bài viết này chính là cái đầu của Medusa được Perseus cầm trên tay.
Quan sát trên bầu trời
Để quan sát được chòm sao và ngôi sao này vào đêm Halloween, hãy nhìn về bầu trời hướng đông bắc ngay từ khi màn đêm vừa buông xuống. Những ngày này là thời điểm tốt để quan sát chòm sao Perseus nên nó đã xuất hiện ở bầu trời từ rất sớm.
Bạn có thể quan sát được chòm sao này vào hầu hết các đêm trong năm, nhưng thời điểm tốt nhất là vào tháng 11 và tháng 12, lúc này nó sẽ ở vị trí tốt trên bầu trời cùng với các chòm sao của nhóm Gia đình Hoàng Gia.
 |
| Chòm sao Perseus nằm cao khoảng 25 độ ở bầu trời hướng đông bắc vào 8 giờ tối trong những ngày này. Đồ họa: Stellarium/Chú thích: Ftvh - Vũ trụ trong tầm tay. |
8 giờ tối, chòm sao Perseus cao khoảng 25 độ so với chân trời hướng đông bắc. Các sao sáng của chòm này khi nối lại, sẽ tạo ra hình dạng một chữ Y. Ngôi sao Mirfak sáng nhất chòm nằm tại ngã ba của chữ Y đó.
Nằm về 10 độ ở hướng đông so với sao Mirfak là sao Algol – ngôi sao của quỷ, ngôi sao sáng thứ nhì của chòm. Algol hay Beta Persei, ngoài câu chuyện thần thoại hấp dẫn, tự nó đã là một ngôi sao khá đặc biệt trên bầu trời.
Ngôi sao Algol
Sao Algol thật ra là một hệ ba sao, nhưng khi quan sát từ Trái Đất ta sẽ thấy nó là một hệ sao đôi bởi mặt phẳng quỹ đạo của nó tạo thành một đường thẳng ngang với tầm nhìn của chúng ta. Trong ba sao này, thì hai sao tạo thành một cặp và sao còn lại quay quanh cặp sao đó ở một tâm chung.
 |
| Khi quan sát từ Trái Đất, Algol dường như là một ngôi sao. Nhưng thực tế nó là hệ ba ngôi sao chuyển động quanh một tâm chung. Hình ảnh: AstroPixels. |
Hai sao trong cặp sao cách nhau khoảng 0,062 AU (1 AU = 149,6 triệu km – khoảng cách từ Trái Đất tới Mặt Trời), trong khi ngôi sao thứ ba nằm cách cặp sao này là 2,69 AU. Chúng hoàn thành một vòng quay quanh tâm chung mỗi 681 ngày. Tổng khối lượng của ba sao này gấp 5,8 lần khối lượng Mặt Trời. Chúng được định danh là Aa1, Aa2, và Ab.
(Đồ họa mô phỏng cho thấy sự quay quanh của hai ngôi sao trong một hệ sao làm thay đổi độ sáng của nó khi quan sát từ Trái Đất.)
Khi ngôi sao sáng hơn di chuyển ra phía trước (theo góc nhìn từ Trái Đất), thì sao Algol sẽ có độ sáng biểu kiến là +2,1, trong khi đó nếu ngôi sao tối hơn trong hệ này di chuyển ra phía trước thì độ sáng của Algol sẽ giảm và còn là +3,4. Sự thay đổi độ sáng khá lớn nên nó là một trong những sao biến quang được chú ý nhiều trên bầu trời.
Tóm lại. Tối nay hãy ra ngoài trời và nhìn về hướng đông bắc từ sau 8 giờ tối để quan sát chòm sao Perseus cùng ngôi sao Algol là cái đầu của nữ quỷ Medusa trên bầu trời. Algol là một sao biến quang đáng chú ý, bạn có thể quan sát được nó bằng mắt thường như khó nhận ra sự thay đổi độ sáng của nó.
Quang Niên
