Phát hiện hành tinh lùn mới bên ngoài Diêm Vương Tinh
Các nhà thiên văn vừa phát hiện một hành tinh lùn mới trong Vành đai Kuiper, vành đai chứa các thiên thể băng giá bên ngoài Sao Hải Vương. Thiên thể này được đặt tên là 2015 RR245, nó nằm xa hơn cả hành tinh lùn Pluto (Diêm Vương Tinh) với một vòng quỹ đạo quanh Mặt Trời mất 700 năm. (Pluto có quỹ đạo quanh Mặt Trời mất 248 năm).
Kích thước chính xác của 2015 RR245 vẫn chưa được biết rõ, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng nó rộng vào khoảng 700 km. Pluto cũng là một thành viên thuộc vành đai này, đường kính của nó là 2371 km.
Nhóm nghiên cứu lần đầu bắt gặp 2015 RR245 vào tháng 2 năm nay, trong khi phân tích dữ liệu quan sát từ tháng 9 năm 2015 của kính viễn vọng Canada-France-Hawaii ở Hawaii, như một phần của dự án OSSOS khảo sát về nguồn gốc của phần ngoài cùng hệ Mặt Trời.
Dự án OSSOS đã phát hiện ra hơn 500 thiên thể bên ngoài quỹ đạo Sao Hải Vương, nhưng 2015 RR245 là hành tinh lùn đầu tiên họ phát hiện được. "Những thiên thể băng giá chứng kiến sự hình thành của các hành tinh bên trong hệ Mặt Trời, rồi dần chúng di chuyển ra bên ngoài hệ. Chúng cho ta biết những phần chưa rõ về lịch sử của hệ Mặt Trời," thành viên Michele Bannister của nhóm nghiên cứu tại Đại học Victoria, tỉnh British Columbia, nước Canada cho biết.
"Tuy nhiên, hầu hết các thiên thể băng giá đều nhỏ bé và mờ nhạt, nên thật sự là thú vị khi ta phát hiện được thiên thể băng giá to và sáng, như thiên thể lần này." bà Bannister nói thêm. "Khi chúng tôi phát hiện ra nó như là một chấm sáng trên màn hình, chúng tôi thấy nó di chuyển quá chậm nên có lẽ nó xa gấp hai lần khoảng cách từ Mặt Trời tới Hải Vương Tinh."
Các nhà thiên văn vẫn đang làm việc để đưa ra quỹ đạo chi tiết của 2015 RR245, hiện tại họ cho rằng điểm gần Mặt Trời nhất của hành tinh lùn này là 34 AU, trong khi điểm xa nhất lên đến 120 AU. (1 AU (Astronomical Unit) hay Đơn vị thiên văn bằng khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời, khoảng 149,6 triệu km). 2015 RR245 sẽ đến điểm cận nhật, tức điểm gần Mặt Trời nhất vào năm 2096.
Hành tinh lùn là một thiên thể có khối lượng đủ lớn để tạo thành hình dạng cầu bằng trọng lực riêng của nó, nhưng nó đã không thu hút đủ những vật chất trong khu vực để khiến nó to lớn hơn. Hành tinh lùn là khái niệm để phân biệt với hành tinh 'bình thường' như Trái Đất hay Sao Thổ. Định nghĩa này được đưa ra bởi Hiệp hội Thiên văn Quốc tế vào năm 2006, dẫn đến việc Diêm Vương Tinh trở thành một hành tinh lùn.
Một số hành tinh lùn khác nằm trong Vành đai Kuiper đã được xác nhận là Pluto (Diêm Vương Tinh), Eris, Haumea và Makemake. Một số thiên thể khác như Sedna, Quaoar và 2007 OR10 cũng đáp ứng được tiêu chí để trở thành hành tinh lùn.
 |
| Quỹ đạo của hành tinh lùn 2015 RR245 vừa được phát hiện (màu vàng), các nhà khoa học cho biết đây là thiên thể to lớn thứ 18 trong Vành đai Kuiper, là những thiên thể băng giá nằm bên ngoài Sao Hải Vương. Credit: Alex Parker/OSSOS team. |
Kích thước chính xác của 2015 RR245 vẫn chưa được biết rõ, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng nó rộng vào khoảng 700 km. Pluto cũng là một thành viên thuộc vành đai này, đường kính của nó là 2371 km.
Nhóm nghiên cứu lần đầu bắt gặp 2015 RR245 vào tháng 2 năm nay, trong khi phân tích dữ liệu quan sát từ tháng 9 năm 2015 của kính viễn vọng Canada-France-Hawaii ở Hawaii, như một phần của dự án OSSOS khảo sát về nguồn gốc của phần ngoài cùng hệ Mặt Trời.
Dự án OSSOS đã phát hiện ra hơn 500 thiên thể bên ngoài quỹ đạo Sao Hải Vương, nhưng 2015 RR245 là hành tinh lùn đầu tiên họ phát hiện được. "Những thiên thể băng giá chứng kiến sự hình thành của các hành tinh bên trong hệ Mặt Trời, rồi dần chúng di chuyển ra bên ngoài hệ. Chúng cho ta biết những phần chưa rõ về lịch sử của hệ Mặt Trời," thành viên Michele Bannister của nhóm nghiên cứu tại Đại học Victoria, tỉnh British Columbia, nước Canada cho biết.
"Tuy nhiên, hầu hết các thiên thể băng giá đều nhỏ bé và mờ nhạt, nên thật sự là thú vị khi ta phát hiện được thiên thể băng giá to và sáng, như thiên thể lần này." bà Bannister nói thêm. "Khi chúng tôi phát hiện ra nó như là một chấm sáng trên màn hình, chúng tôi thấy nó di chuyển quá chậm nên có lẽ nó xa gấp hai lần khoảng cách từ Mặt Trời tới Hải Vương Tinh."
 |
| Những hình ảnh từ quan sát của nhóm nghiên cứu, bạn có thể thấy 2015 RR245 là chấm màu đen ở bên phải cùng. Hình động trên đây được ghép lại từ 3 hình tĩnh, mỗi hình tương ứng với một giờ đã qua trên bầu trời. Credit: OSSOS team. |
Các nhà thiên văn vẫn đang làm việc để đưa ra quỹ đạo chi tiết của 2015 RR245, hiện tại họ cho rằng điểm gần Mặt Trời nhất của hành tinh lùn này là 34 AU, trong khi điểm xa nhất lên đến 120 AU. (1 AU (Astronomical Unit) hay Đơn vị thiên văn bằng khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời, khoảng 149,6 triệu km). 2015 RR245 sẽ đến điểm cận nhật, tức điểm gần Mặt Trời nhất vào năm 2096.
Hành tinh lùn là một thiên thể có khối lượng đủ lớn để tạo thành hình dạng cầu bằng trọng lực riêng của nó, nhưng nó đã không thu hút đủ những vật chất trong khu vực để khiến nó to lớn hơn. Hành tinh lùn là khái niệm để phân biệt với hành tinh 'bình thường' như Trái Đất hay Sao Thổ. Định nghĩa này được đưa ra bởi Hiệp hội Thiên văn Quốc tế vào năm 2006, dẫn đến việc Diêm Vương Tinh trở thành một hành tinh lùn.
Một số hành tinh lùn khác nằm trong Vành đai Kuiper đã được xác nhận là Pluto (Diêm Vương Tinh), Eris, Haumea và Makemake. Một số thiên thể khác như Sedna, Quaoar và 2007 OR10 cũng đáp ứng được tiêu chí để trở thành hành tinh lùn.
